Viêm thực quản là tình trạng viêm làm thương tổn các mô của thực quản, ống cơ dẫn thức ăn từ miệng đến dạ dày.
Viêm thực quản thường gây nuốt đau, nuốt khó, đau ngực. Nguyên nhân viêm thực quản bao gồm trào ngược acid dạ dày vào thực quản, nhiễm trùng, thuốc và dị ứng.
Điều trị viêm thực quản phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ thương tổn thực quản. Viêm thực quản nếu không được điều trị có thể dẫn đến rối loạn chức năng thực quản và dẫn đến các biến chứng như sẹo chít hẹp thực quản gây nuốt khó
2 - Triệu chứng lâm sàng
Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của viêm thực quản gồm:
Nuốt khó
Nuốt đau
Đau ngực sau xương ức mỗi khi nuốt
Nuốt nghẹn
Ợ nóng
Ợ chua
Ở trẻ em, các dấu hiệu trên khó được trẻ bộc bạch. Các triệu chứng của viêm thực quản có thể ghi nhận được là trẻ chán ăn, chậm lớn
Gặp bác sỹ khi
Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm thực quản cũng có thể được gây ra bởi các bệnh lý thực quản khác. Gặp bác sỹ khi có các dấu hiệu và triệu chứng:
Kéo dài nhiều ngày
Không giảm khi dùng thuốc kháng acid
Gây khó nuốt
Kèm theo các triệu chứng cúm như sốt, nhứcđầu và đau cơ
Kèm khó thở đau ngực ngắn sau ăn
Cấp cứu ngay khi
Đau ngực kéo dài nhiều phút
Nghi ngờ thức ăn mắc lại trong thực quản
Có tiền căn bệnh tim và đau ngực
3 - Nguyên nhân
Viêm thực quản được phân loại tùy theo nguyên nhân. Một số trường hợp, viêm thực quản có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân
Viêm thực quản trào ngược
Một cấu trúc dạng van được gọi là cơ thắt thực quản dưới giữ cho thức ăn trong dạ dày tránh trào ngược vào thực quản. Nếu cấu trúc này mở không thích hợp sẽ gây trào ngược dịch thức ăn từ dạ dày vào thực quản (trào ngược dạ dày thực quản). Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng trong đó dòng acid trào ngược này diễn ra thường xuyên. Một biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản là viêm mãn tính và tổn thương mô thực quản
Viêm thực quản bạch cầu ái toan
Bạch cầu ái toan là những tế bào bạch cầu có vai trò quan trọng trong phản ứng. Viêm thực quản bạch cầu ái toan xảy ra với nồng độ cao của các tế bào bạch cầu này trong thực quản. Có thể là để đáp ứng lại các tác nhân gây dị ứng hoặc acid trào ngược.
Nhiều trường hợp, người bị viêm thực quản bạch cầu ái toan dị ứng với một hoặc nhiều loại thức ăn. Vài thức ăn có thể gây viêm thực quản bạch cầu ái toan gồm sữa, trứng, lúa mì, đậu nành, lạc, vừng, lúa mạch đen, bia. Tuy nhiên những test thông thường không thể nhận ra được những thức ăn thủ phạm này.
Những người bị viêm thực quản trào ngược có thể dị ứng những tác nhân khác ngoài thức ăn. Ví dụ, dị ứng nguyên dạng hít như phấn hoa, có thể là nguyên nhân trong vài trường hợp.
Viêm thực quản do thuốc
Vài loại thuốc uống có thể gây tổn thương mô nếu tiếp xúc với lòng thực quản quá lâu. Ví dụ nếu bạn uống thuốc với ít nước hoặc không có nước, thuốc này hoặc cặn bã của nó có thể nằm lại trong thực quản. Các thuốc liên quan với viêm thực quản bao gồm:
Các thuốc giảm đau như Aspirin hoặc Ibuprofel và Naproxen
Kháng sinh như Tetracycline và Doxycycline
Kali clorid dùng điều trị thiếu hụt kali
Biphosphonate gồm alendronate để điều trị loãng xương
Quinidine, thường dùng để điều trị các bệnh tim mạch
Viêm thực quản nhiễm trùng
Nhiễm nấm, nhiễm vi khuẩn hoặc virut trong mô thực quản có thể gây viêm thực quản. Viêm thực quản nhiễm trùng thực sự hiếm, thường xảy ra ở những người có chức năng hệ thống miễn dịch suy giảm, như những người bị HIV/AIDS hoặc ung thư.
Một loại nấm ở miệng gọi là Candida albicans là nguyên nhân thường gặp của viêm thực quản nhiễm trùng. Những nhiễm trùng như vậy thường liên quan với chức năng hệ thống miễn dịch suy giảm, đái tháo đường, ung thư và sử dụng kháng sinh
4 - Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ của viêm thực quản thay đổi phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh
Viêm thực quản trào ngược
Các tác nhân tăng nguy cơ bệnh trào ngược dạ dày thực quản và cũng là các tác nhân gây viêm thực quản trào ngược gồm:
Ăn ngay trước khi ngủ
Chế độ ăn nhiều rượu, cà phê, socola
Những bữa ăn lớn nhiều giàu mỡ
Những thức ăn làm tồi tệ hơn bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoặc viêm thực quản trào ngược:
Những thức ăn được chế biến từ khoai tây
Các thức uống họ cam quýt
Cà phê
Rượu
Các thức ăn giàu gia vị
Hành tỏi
Socola
Viêm thực quản bạch cầu ái toan
Những yếu tố nguy cơ của viêm thực quản bạch cầu ái toan hay viêm thực quản liên quan dị ứng có thể gồm:
Tiền căn dị ứng như viêm xoang dị ứng, hen phế quản, viêm da dị ứng
Tiền căn gia đình bị viêm thực quản bạch cầu ái toan
Viêm thực quản do thuốc
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ của viêm thực quản do thuốc nhìn chung liên quan đến các các nhân ngăn cản thuốc thoát nhanh và hoàn toàn vào thực quản. Các yếu tố này gồm:
Uống thuốc với ít hoặc không có nước
Uống thuốc trong lúc nằm
Uống thuốc ngay trước ngủ, có lẽ một phần do sản xuất ít nước bọt hoặc nuốt ít trong lúc ngủ
Người lớn tuổi, có lẽ do những thay đổi liên quan với tuổi của cơ thực quản hoặc sự giảm sản xuất nước bọt
Các viêm thuốc hình thù phức tạp hoặc lớn
Viêm thực quản nhiễm trùng
Những yếu tố nguy cơ của viêm thực quản nhiễm trùng thường liên quan đến thuốc như steroid và kháng sinh, những người bị đái tháo đường cũng tăng nguy cơ bị nấm thực quản. Những nguyên nhân khác của viêm thực quản nhiễm trùng có thể liên quan đến suy giảm chức năng hệ thống miễn dịch. Có thể do rối loạn miễn dịch, HIV/AIDS và ung thư. Điều trị ung thư và các thuốc ức chế miễn dịch sau ghép tạng cũng tăng nguy cơ viêm thực quản nhiễm trùng
5 - Biến chứng
Không được điều trị, viêm thực quản có thể dẫn đến những thay đổi trong cấu trúc của thực quản. Những biến chứng có thể gồm:
Chit hẹp thực quản
Thực quản Barrett’s, đặc trưng bởi những thay đổi tế bào niêm mạc thực quản. tăng nguy cơ ung thư thực quản
Cần một cuộc hẹn
Nếu bạn trải nghiệm một cơn đau ngực kéo dài nhiều phút hoặc nghi ngờ mắc thức ăn trong thực quản hoặc không thể nuốc được, bạn cần phải chăm sóc cấp cứu ngay
Nếu bạn có những dấu hiệu hoặc triệu chứng khác của viêm thực quản